ճորտ

Armenian

Etymology

From Middle Armenian ճորտ (čort), from Old Armenian ճորտ (čort).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): /t͡ʃoɾt/ [t͡ʃoɾt]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): /d͡ʒoɾd/ [d͡ʒoɾd]

Noun

ճորտ • (čort)

1. serf
2. (dialectal) servant

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	ճորտ (čort)	ճորտեր (čorter)
dative	ճորտի (čorti)	ճորտերի (čorteri)
ablative	ճորտից (čorticʻ)	ճորտերից (čortericʻ)
instrumental	ճորտով (čortov)	ճորտերով (čorterov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	ճորտը/ճորտն (čortə/čortn)	ճորտերը/ճորտերն (čorterə/čortern)
dative	ճորտին (čortin)	ճորտերին (čorterin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ճորտս (čorts)	ճորտերս (čorters)
dative	ճորտիս (čortis)	ճորտերիս (čorteris)
ablative	ճորտիցս (čorticʻs)	ճորտերիցս (čortericʻs)
instrumental	ճորտովս (čortovs)	ճորտերովս (čorterovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ճորտդ (čortd)	ճորտերդ (čorterd)
dative	ճորտիդ (čortid)	ճորտերիդ (čorterid)
ablative	ճորտիցդ (čorticʻd)	ճորտերիցդ (čortericʻd)
instrumental	ճորտովդ (čortovd)	ճորտերովդ (čorterovd)
locative	—	—

Derived terms

• ճորտատեր (čortater)
• ճորտակ (čortak)

Middle Armenian

Etymology

From Old Armenian ճորտ (čort).

Noun

ճորտ • (čort)

1. servant; serf; vassal

Derived terms

• Բարեճորտ (Barečort)
• Ճորտիկին (Čortikin)
• ճորտութիւն (čortutʻiwn)

Descendants

• Armenian: ճորտ (čort)

References

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “ճորտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 186a
• Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “ճորտ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 478a
• Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “ճորտ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries]‎^[1], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 473

Old Armenian

Etymology

The origin is unknown.

Noun

ճորտ • (čort) (post-Classical)

1. servant
   • 10th century, Grigor Narekacʿi, Tałkʿ [Odes] :

     Այն ճորտն ճոճ էր եւ ճապուկ
     Ուռամիջակ հաստաբազուկ
     Լայնաթիկունք խարտիշագեղ ահեղագոչ
     Նա ձայն ածէր եզն ամոլին
     Կանչիւն առնէր աթոռակին։

     Ayn čortn čoč ēr ew čapuk
     Uṙamiǰak hastabazuk
     Laynatʻikunkʻ xartišageł ahełagočʻ
     Na jayn acēr ezn amolin
     Kančʻiwn aṙnēr atʻoṙakin.

Descendants

• Middle Armenian: ճորտ (čort)
  • Armenian: ճորտ (čort)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “ճորտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 213a
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “ճորտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 186a
• Марр, Н. Я. (1924) “Название этрусского бога смерти Kalu и термины ‘писать’, ‘петь’, ‘чорт’, 'поэт' и ‘слепец’”, in Известия Российской Академии Наук. VI серия‎^[2] (in Russian), volume 18, numbers 1–11, page 188 of 183–194, connects with Old Armenian ծառայ (caṙay) and Russian чёрт (čort)
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ճորտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Kapancjan, G. A. (1951) “Хурритские слова армянского языка [The Hurrian words of Armenian]”, in HSSṘ GA Teġekagir hasarakakan gitutʻyunneri [Bulletin of the Academy of Sciences of the Armenian SSR: Social Sciences]‎^[3] (in Russian), number 5, page 31 of 25–50, connects with Old Georgian ჭორტი (č̣orṭi, “cairn”), Mingrelian ჭკორი (č̣ḳori, “slave”)
• Kapancjan, G. A. (1951) “Хурритские слова армянского языка [The Hurrian words of Armenian]”, in Archív Orientalni‎^[4] (in Russian), volume 19, numbers 3–4, page 585 of 579–605
• Капанцян, Г. А. (1951) “К установлению хурритского термина šarr- ‖ zarr-в значении «слуга, раб» по данным армянского и грузинского языков”, in Вестник древней истории‎^[5] (in Russian), volume 35, number 1, page 247 of 245–249
• Капанцян, Г. А. (1952) О взаимоотношении армянского и лазо-мегрельского языков [On the relationship between the Armenian and Lazo-Mingrelian languages] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 21
• Ġapʻancʻyan, Grigor (1961) Hayocʻ lezvi patmutʻyun. Hin šrǰan [History of the Armenian Language. Ancient Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 87–88
• Kapancjan, G. A. (1975) Историко-лингвистические работы. Том II [Historical-Linguistic Works. Volume II] (in Russian), Yerevan: Academy Press, pages 310–311