गोधूम

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi[edit]

Etymology[edit]

Learned borrowing from Sanskrit गोधूम (godhūma). Doublet of गेहूँ (gehū̃), a tadbhava.

Pronunciation[edit]

  • (Delhi Hindi) IPA(key): /ɡoː.d̪ʱuːm/, [ɡoː.d̪ʱũːm]

Noun[edit]

गोधूम (godhūmm (rare, formal)

  1. wheat
    Synonym: (more common) गेहूँ (gehū̃)
  2. orange
    Synonyms: संतरा (santrā), नारंगी (nāraṅgī)

Declension[edit]

References[edit]

Pali[edit]

Alternative forms[edit]

Noun[edit]

गोधूम m

  1. Devanagari script form of godhūma (wheat)

Declension[edit]

Sanskrit[edit]

Alternative scripts[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Indo-Iranian *gandʰúHmas ~ *gantúHmas, possibly ultimately from a Middle Eastern wanderwort (compare Proto-Semitic *ḥnṭ, whence Arabic حِنْطَة (ḥinṭa, spelt, wheat)). Cognate with Avestan 𐬔𐬀𐬧𐬙𐬎𐬨𐬀 (gaṇtuma), 𐬔𐬀𐬥𐬙𐬎𐬨𐬀 (gantuma), Middle Persian gnwm (gannum).

Later reanalyzed as a native formation, गो (go, earth) +‎ धूम (dhūma, smoke).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

गोधूम (godhū́ma) stemm

  1. wheat
    • c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) IV.7.4:
      व्री॒हय॑श् च मे॒ यवाश् च मे॒ माषाश् च मे॒ तिलाश् च मे मु॒द्गाश् च॑ मे ख॒ल्वाश् च मे गो॒धूमाश् च मे म॒सुराश् च मे प्रि॒यङ्ग॑वश् च॒ मे ऽण॑वश् च मे श्या॒माकाश् च मे नी॒वाराश् च मे ॥
      vrīháyaś ca me yávā́ś cá me mā́ṣā́ś cá me tílā́ś cá mé mudgā́ś ca me khalvā́ś cá mé godhū́mā́ś cá mé masúrā́ś cá mé priyáṅgavaś ca mé ʼṇavaś ca me śyāmā́kā́ś cá mé nīvā́rā́ś cá mé.
      And to me may rice, barley, beans, sesame, kidney beans, vetches, wheat, lentils, Millet, Panicum miliaceum, Panicum frumentaceum, and wild rice [be granted].
  2. the orange tree
  3. name of a medicinal plant

Declension[edit]

Masculine a-stem declension of गोधूम (godhū́ma)
Singular Dual Plural
Nominative गोधूमः
godhū́maḥ
गोधूमौ / गोधूमा¹
godhū́mau / godhū́mā¹
गोधूमाः / गोधूमासः¹
godhū́māḥ / godhū́māsaḥ¹
Vocative गोधूम
gódhūma
गोधूमौ / गोधूमा¹
gódhūmau / gódhūmā¹
गोधूमाः / गोधूमासः¹
gódhūmāḥ / gódhūmāsaḥ¹
Accusative गोधूमम्
godhū́mam
गोधूमौ / गोधूमा¹
godhū́mau / godhū́mā¹
गोधूमान्
godhū́mān
Instrumental गोधूमेन
godhū́mena
गोधूमाभ्याम्
godhū́mābhyām
गोधूमैः / गोधूमेभिः¹
godhū́maiḥ / godhū́mebhiḥ¹
Dative गोधूमाय
godhū́māya
गोधूमाभ्याम्
godhū́mābhyām
गोधूमेभ्यः
godhū́mebhyaḥ
Ablative गोधूमात्
godhū́māt
गोधूमाभ्याम्
godhū́mābhyām
गोधूमेभ्यः
godhū́mebhyaḥ
Genitive गोधूमस्य
godhū́masya
गोधूमयोः
godhū́mayoḥ
गोधूमानाम्
godhū́mānām
Locative गोधूमे
godhū́me
गोधूमयोः
godhū́mayoḥ
गोधूमेषु
godhū́meṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants[edit]

Borrowed terms

References[edit]

  • Monier Williams (1899) “गोधूम”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 365, column 1.
  • Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 498-9
  • Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “godhū́ma”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press