déan

See also: dean, Dean, deán, and dèan

Irish

Etymology 1

From Old Irish ·dénai, prototonic form of do·gní.

The past indicative independent form rinne, formerly do-rinne, is from Old Irish do·rigni, deuterotonic form of the perfect tense of do·gní.

The past indicative dependent form dearna is from Old Irish *·dernai (compare ·dernus (1st sg.), ·dernais (2nd sg.), ·dernad (passive)), prototonic form of the perfect tense of do·gní.

Alternative forms

• dein (Munster)
• déin
• deun (obsolete)
• díon (Connacht)

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /dʲia̯n̪ˠ/
• (Aran) IPA^(key): /dʲiːn/, /dʲeːn/
• (Cois Fharraige) IPA^(key): /dʲiːnˠ/, /dʲɪnˠ/; /dʲiːn̪ˠ/, /dʲɪn̪ˠ/
• (Doohoma, Mayo) IPA^(key): /dʲiːnˠ/ (as if spelled díon)
• (Achill, Mayo) IPA^(key): /dʲa(ː)nˠ/ (as if spelled deán)
• (Ulster) IPA^(key): /dʲaːnˠ/, /dʲaːn̪ˠ/

Verb

déan (present analytic déanann, future analytic déanfaidh, verbal noun déanamh, past participle déanta)

1. (transitive, intransitive) do
2. (transitive) make

Conjugation

conjugation of déan (irregular)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	déanaim	déanann tú; déanair†	déanann sé, sí	déanaimid; déanann muid	déanann sibh	déanann siad; déanaid†	a dhéanann; a dhéanas / a ndéanann*; a ndéanas*	déantar
	past independent	rinne mé; rinneas	rinne tú; rinnis	rinne sé, sí	rinneamar; rinne muid	rinne sibh; rinneabhair	rinne siad; rinneadar	a rinne	rinneadh
	past dependent	dearna mé; dearnas; tearn(a) mé†	dearna tú; dearnais; tearn(a) tú†	dearna sé, sí; tearn(a) sé, sí†	dearnamar; dearna muid: tearn(a) muid†	dearna sibh; dearnabhair: tearn(a) sibh†	dearna siad; dearnadar: tearn(a) siad†	a ndearna*: a dtearn(a)*†	dearnadh: tearnadh†
	past habitual	dhéanainn / ndéanainn‡‡	dhéantá / ndéantᇇ	dhéanadh sé, sí / ndéanadh sé, s퇇	dhéanaimis; dhéanadh muid / ndéanaimis‡‡; ndéanadh muid‡‡	dhéanadh sibh / ndéanadh sibh‡‡	dhéanaidís; dhéanadh siad / ndéanaidís‡‡; ndéanadh siad‡‡	a dhéanadh / a ndéanadh*	dhéantaí; ndéanta퇇
future		déanfaidh mé; déanfad	déanfaidh tú; déanfair†	déanfaidh sé, sí	déanfaimid; déanfaidh muid	déanfaidh sibh	déanfaidh siad; déanfaid†	a dhéanfaidh; a dhéanfas / a ndéanfaidh*; a ndéanfas*	déanfar
conditional		dhéanfainn / ndéanfainn‡‡	dhéanfá / ndéanfᇇ	dhéanfadh sé, sí / ndéanfadh sé, s퇇	dhéanfaimis; dhéanfadh muid / ndéanfaimis‡‡; ndéanfadh muid‡‡	dhéanfadh sibh / ndéanfadh sibh‡‡	dhéanfaidís; dhéanfadh siad / ndéanfaidís‡‡; ndéanfadh sibh‡‡	a dhéanfadh / a ndéanfadh*	dhéanfaí / ndéanfa퇇
subjunctive	present	go ndéana mé; go ndéanad†	go ndéana tú; go ndéanair†	go ndéana sé, sí	go ndéanaimid; go ndéana muid	go ndéana sibh	go ndéana siad; go ndéanaid†	—	go ndéantar
	past	dá ndéanainn	dá ndéantá	dá ndéanadh sé, sí	dá ndéanaimis; dá ndéanadh muid	dá ndéanadh sibh	dá ndéanaidís; dá ndéanadh siad	—	dá ndéantaí
imperative		déanaim	déan	déanadh sé, sí	déanaimis	déanaigí; déanaidh†	déanaidís	—	déantar
verbal noun		déanamh
past participle		déanta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

the forms rinne and dearna lose their final vowel in Ulster, becoming rinn and dearn;

for Munster forms, see dein;

in Ulster, the dependent forms of all tenses begin (or are at least pronounced as if they begin) with th- /h/ under lenition and with dt- /dʲ/ or nd- /n̠ʲ/ under eclipsis; since dependent forms are always either lenited or eclipsed, forms with unmuated t- do not occur; independent forms have d /dʲ/ as in the standard language;

in older literary language, Aran, and Ulster, the present indicative and past habitual have independent forms built on the stem ghní- (also spelled ní-); the déan- forms listed above are only dependent:

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present independent	(gh)ním	(gh)ní tú; (gh)níonn tú; (gh)nír	(gh)ní sé, sí; (gh)níonn sé, sí	(gh)nímid; (gh)ní muid; (gh)níonn muid	(gh)ní sibh; (gh)níonn sibh	(gh)ní siad; (gh)níonn siad; (gh)níd	a (gh)ní; a (gh)níonn; a (gh)níos	(gh)níthear
	past habitual independent	(gh)nínn	(gh)nítheá	(gh)níodh sé, sí	(gh)nímis; (gh)níodh muid	(gh)níodh sibh	(gh)nídís; (gh)níodh siad	a (gh)níodh	(gh)nítí

Derived terms

• dea-dhéanta
• déan ábhair
• déan áibhéar
• déan áibhéil
• déan áit do
• déan amach
• déan aoibhneas
• déan aois díobhaill
• déan ar
• déan as
• déan bainis
• déan broc
• déan brón
• déan caimiléireacht ar
• déan cneámhaireacht ar
• déan cóir
• déan de
• déan do
• déan do dhualgas
• déan do dhúthracht
• déan do dícheall
• déan dochar
• déan éagóir
• déan faoi
• déan ionad duine
• déan le
• déan maith
• déan malairt áite le
• déan rud ar
• déan suas
• déarn ármhach ar

 

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “déan”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 84
• G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “do·gní”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

Etymology 2

Borrowed from English dean.

Pronunciation

• IPA^(key): /dʲeːnˠ/

Noun

déan m (genitive singular déin, nominative plural déin)

1. dean

Declension

Declension of déan

First declension

Bare forms: Case Singular Plural Nominative déan déin Vocative a dhéin a dhéana Genitive déin déan Dative déan déin

Forms with the definite article: Case Singular Plural Nominative an déan na déin Genitive an déin na ndéan Dative leis an déan don déan leis na déin

Derived terms

• déanacht

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “déan”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
déan	dhéan	ndéan
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.