dłoń

See also: dłóń, dlóń, and dłōń

Lower Sorbian

Etymology

From Proto-Slavic *dolnь.

Pronunciation

• IPA^(key): [dwɔnʲ]

Noun

dłoń f inan

1. palm (inner part of the hand)

Declension

Declension of dłoń

	Singular	Dual	Plural
Nominative	dłoń	dłoni	dłoni
Genitive	dłoni	dłonjowu	dłonjow
Dative	dłoni	dłonjoma	dłonjam
Accusative	dłoń	dłoni	dłoni
Instrumental	dłonju	dłonjoma	dłonjami
Locative	dłoni	dłonjoma	dłonjach

Further reading

• Muka, Arnošt (1921, 1928) “dłoń”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999) “dłoń”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *dolnь. First attested in 1471.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /dɫɔɲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /dɫɔɲ/

Noun

dłoń f

1. palm (inner part of the hand)
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 70:

     Dlony palma (palmas suas extendit ad pauperem Prov 31, 20)

     [Dłoń palma (palmas suas extendit ad pauperem Prov 31, 20)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 70r:

     Ir id est concauitas manus vel medietas palme dlon

     [Ir id est concauitas manus vel medietas palme dłoń]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 94v:

     Palma est quedam arbor vel manus extensa dlon versus: palma manus palma ramus victoria palma

     [Palma est quedam arbor vel manus extensa dłoń versus: palma manus palma ramus victoria palma]

Descendants

• Masurian: dłóń, dłóniá
• Polish: dłoń
• Silesian: dłōń

References

• Boryś, Wiesław (2005) “dłoń”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “dłoń”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dłoń”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dłoń”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “dłoń”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “dłoń”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish dłoń.

Pronunciation

• IPA^(key): /dwɔɲ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈdɫɔɲ/, /ˈdɫoɲ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔɲ
• Syllabification: dłoń

Noun

dłoń f (related adjective dłoniowy)

1. palm (inner, concave part of hand; hand itself)
2. hand (part of the forelimb below the forearm or wrist in a human, and the corresponding part in many other animals)

   Synonym: ręka

3. (obsolete) hand (limb of certain animals)
4. (obsolete, fencing) fencing position covering the upper right part of one's hit box

   Synonym: kwarta

5. (obsolete) palm (unit of length)

Declension

Declension of dłoń

	singular	plural
nominative	dłoń	dłonie
genitive	dłoni	dłoni
dative	dłoni	dłoniom
accusative	dłoń	dłonie
instrumental	dłonią	dłońmi/dłoniami
locative	dłoni	dłoniach
vocative	dłoni	dłonie

Derived terms

adjectives

• dłoniasty
• dłoniowaty
• dłonny

 

adverbs

• jak na dłoni

 

nouns

• dłoniak
• dłoniatka
• dłonica
• pomocna dłoń
• serce na dłoni

 

phrases

• kaktus na dłoni wyrośnie

 

verbs

• podać pomocną dłoń pf, podawać pomocną dłoń impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dłoń is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 0 times in news, 1 time in essays, 44 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 56 times, making it the 1150th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• dłoń in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dłoń in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dłoń”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Włodzimierz Gruszczyński (25.09.2023) “DŁOŃ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dłoń”, in Słownik języka polskiego‎^[2]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dłoń”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[3]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dłoń”, in Słownik języka polskiego‎^[4] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 460