jeno

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: Jenö and Jenő

Esperanto[edit]

Etymology[edit]

jen +‎ -o

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): [ˈjeno]
  • Audio:
    (file)
  • Rhymes: -eno
  • Hyphenation: jen‧o

Noun[edit]

jeno (accusative singular jenon, plural jenoj, accusative plural jenojn)

  1. the following

Old Polish[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.) First attested in the 14th century.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (10th–15th CE) /jɛnɔ/
  • IPA(key): (15th CE) /jɛnɔ/

Particle[edit]

jeno

  1. only, merely, just
    • 1415, O zachowaniu się przy stole[1], line 73:
      Gedz, bylecz szø gedno chczalo
      [Jedz, byle-ć się jedno chciało]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 533:
      Bylo przykazano v starem zakonye, yze myely to yagnya yescz..., stoyącz y dzyerzacz kye v rąkv, yakoby yedno poskoczycz
      [Bo było przykazano w starem zakonie, iże mieli to jagnię jeść..., stojąc i dzierżąc kije w ręku, jakoby jedno poskoczyć]
  2. as soon as, unless only
    • 1930 [Fifteenth century], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[3], 22, 16:
      Zaprzisyøgam cyø, abi my nye mowyl, gedno czso prawdzywego gest (non loquaris..., nisi quod verum est), w gymyø bosze
      [Zaprzysięgam cię, aby mi nie mowił, jedno cso prawdziwego jest (non loquaris..., nisi quod verum est) w jimię boże]
    • 1902 [1404], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego[4], volume 6, page 230:
      Iaco *Choyensczi ne przecz [ne] sabil Waldowskego, yeno przeto, ysz mu dal brata obesicz
      [Jako Chojeński ni przecz [nie] zabił Waldowskego, jeno przeto, iż mu dał brata obiesić]
    • 1856-1870 [1398], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume VIII, number 7373:
      Jaco ginego dnya nye dayal, ieno umowyoni
      [Jako jinego dnia nie dajał, jeno umowiony]
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[5], page 181b:
      A nixecz ginsego thamo ne szøcz ony bily nalesly, gedno pełen grob manny bose
      [A nicseć jinszego tamo nie sąć oni byli naleźli, jedno pełen grob manny boże]
    • 1959 [1397], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 358:
      Jaco to swaczimi, is Micolay ginako ne røczil Czaslawoui za Staska, yedno gi pred *preczele przivescz
      [Jako to świaczymy, iż Mikołaj jinako nie ręczył Czasławowi za Staszka, jedno ji przed przy[ja]ciele przywieść]

Conjunction[edit]

jeno

  1. but at least
    • 1415, O zachowaniu się przy stole[6], line 88:
      Bocz panami stogy weszele, ... i oth nich wszytkø dobrocz mami, gedno na to szamy dbaymy
      [Boć paniami stoji wiesiele, ... i ot nich wszytkę dobroć mamy, jedno na to sami dbajmy]
  2. Denotes maximums in comparisons; as
    • 1902 [1404], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego[7], volume 6, page 219:
      Iaco Yan Oleszski swey szestrze niczs wanczey ne vinowath, yedno to, czso yey obranczil
      [Jako Jan Oleszski swej siestrze nics więcej nie winowat, jedno to, cso jej obręczył]
    • 1902 [1408], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego[8], volume 6, page 358:
      Iaco Ian ne ranczil za kmecza niczsz daley, yedno do Buku
      [Jako Jan nie ręczył za kmiecia nics dalej jedno do Buku]
  3. if not; unless
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[9], page 137b:
      A chocz gest ogon, gedno pamøcz smercy
      [A coć jest ogon? Jedno pamięć śmierci!]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[10], page 167:
      Azalyby nye mogl bycz zbavyon rodzay czlovyeczy, yedno eszby ty czyrpyal (non potest genus hominum aliter salvari, nisi te oporteat ab impiis necari)?
      [Azaliby nie mogł być zbawion rodzaj człowieczy, jedno eżby ty cirpiał (non potest genus hominum aliter salvari, nisi te oporteat ab impiis necari)?]
  4. if at least; if ... just
    • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią][11], line 131:
      Bog... yethno mv drzewo zakasal, by go ophszeyky nye rvszal, ... rzeknacz yemv: Gyethno ruszych, tedy pewno vmrzecz mvszysz
      [Bog... jedno mu drzewo zakazał, by go owszejki nie ruszał, ... rzeknąc jemu: Jedno ruszysz, tedy pewno umrzeć musisz]
  5. if not for
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[12], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 92:
      Gedno ysze zakon twoy myslene moge gest, tegdy snadz zghynal bych (nisi quod lex tua meditatio mea est, tunc forte periissem)
      [Jedno iże zakon twoj myślenie moje jest, tegdy snadź zginąłbych (nisi quod lex tua meditatio mea est, tunc forte periissem)]
  6. as soon as; scarely
    • 1454, Legenda o św. Aleksym[13], line 233:
      Gyedno przyszla zona gyego, a scz[ą]glą rąka do nyego, esz gyey w rąka wpathl lyst
      [Jedno przyszła żona jego, a ści[ą]gła rękę do niego, eż jej w rękę upadł list]

Derived terms[edit]

conjunctions
pronouns

Descendants[edit]

  • Polish: jeno

References[edit]

Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish jeno.

Pronunciation[edit]

Particle[edit]

jeno

  1. (archaic) just, only
    Synonyms: ino, jedynie, tylko, wyłącznie

Further reading[edit]

  • jeno in Polish dictionaries at PWN