miedzy

See also: między and między-

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *meďi, locative singular of *meďa (“border, boundary”) (whence miedza). First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mjɛ(ː)d͡zɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /mjɛd͡zɨ/, /mjed͡zɨ/

Preposition

miedzy

1. denotes location; between [+instrumental] or rarely [+accusative]
   • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], page 1b:

     Ktorycz clouek medzy namy che bycz... osveczon, proszysz thy... Xpa

     [Ktoryć człowiek miedzy nami chce być... oświecon, prosiż ty... dzisia Krysta]

2. denotes location; to in between [+accusative]
   • 1930 [c. 1455], “Jer”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 29, 17:

     Po[szl]ø y[e]dzi ge (mittam in eos) myecz a glod

     [Poś[l]ę m[ie]dzy je (mittam in eos) miecz a gł[od]]

3. denotes a unit from a group; among; from [+instrumental] or rarely [+accusative]
   • 1873, Zygmunt Gloger, editor, Ułamek starożytnego kazania o małżeństwie‎^[3]:

     Miedzi wszemy grzesznymy skvtky nyczs nye oslepy richley iako nyeczystota

     [Miedzy wszemi grzesznymi skutki nics nie oślepi rychlej jako nieczystota]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 692:

     Alye by thu yescze nyekto pytal, czemv to bog przepusczyl, yze navyatschy myedzy yego zvolyenyky tako vpadl

     [Ale by tu jeszcze niekto pytał, czemu to Bog przepuścił, iże nawiętszy miedzy jego zwoleniki tako upadł]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[5], page 340:

     Tez podobno krolewstwo nyebyeskye zyarnv gorczycznemv, ... ktore yest mnyeysche myedzy ynym naszyenym (quod minimum quidem est omnibus seminibus Mat 13, 32)

     [Też podobno krolewstwo niebieskie ziarnu gorczycznemu, ... ktore jest [na]mniejsze miedzy inym nasienim (quod minimum quidem est omnibus seminibus Mat 13, 32)]

4. denotes relations of components of a whole; between [+instrumental]
   • 1959 [1388], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 49:

     Czso posual Jacub medzi mnø a medzi Bodzechnø, tho posual po prawe, bosmi tho sandzili

     [Cso pozwał Jakub miedzy mną a miedzy Bodzechną, to pozwał po prawie, bosmy tho sądzili]

   • 1888 [1400], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[6], page 79:

     Iakosmy pødzeszanth grziwen zacladu zalozili medzi *Kamonke a Potrasim, esz ten dzal mal stacz medzi gimi

     [Jakosmy piędziesiąt grzywien zakładu założyli miedzy Kamionką a Piotraszem, eż ten dział miał stać miedzy jimi]

   • 1959 [1408], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 641:

     Jacosmi wyednali Thomislawø sz Marczinem o pancznacze krziwen y zawath medzi ginny (pro gimy) zalozili

     [Jakosmy wjednali Tomisławę s Marcinem o pięćnacie grzywien i zawiat miedzy jimi założyli]

5. (with sobą or siebie) denotes mutual conversation; between, amongst [+instrumental] or rarely [+accusative]
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 73:

     Mouili a pr[z]eto medzi soba dixerunt ergo ad invicem (Jo 16, 17)

     [Mowili a pr[z]eto miedzy sobą dixerunt ergo ad invicem (Jo 16, 17)]

   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 66:

     Po szmyrczy oczczowey sinowye... oczczową cząscz myedzy sobą roszdzelą (inter se dividant)

     [Po śmirci oćcowej synowie... oćcowę część miedzy sobą rozdzielą (inter se dividant)]

   • 1882 [End of the 15th century], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts‎^[7], page 284:

     A pyenadzye myedzy szyą roszdzyelą (si bos alienus bovem alterius vulneraverit et ille mortuus fuerit, vendent bovem vivum divident pretium Ex 21, 35)

     [A pieniądze miedzy się rozdzielą (si bos alienus bovem alterius vulneraverit et ille mortuus fuerit, vendent bovem vivum divident pretium Ex 21, 35)]

6. denotes separation; between [+instrumental] or [+accusative]
   • 1959 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 176:

     Czo Micolay sipal copcze medzi Neczayna a medzi Rosworowem, o to go ne gabano

     [Co Mikołaj sypał kopce miedzy Nieczajną a miedzy Rozworowem, o to go nie gabano]

   • 1920 [1403], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 306:

     O chtorø medzø zalowal na mø Bogusz, tom ia ne przeoral medzi grancze

     [O chtorą miedzę żałował na mię Bogusz, tom ja nie przeorał miedzy grańce]

   • 1960 [1405], Kazimierz Kaczmarczyk, Karol Rzyski, editors, Księga ziemska poznańska. 1400-1407‎^[8], number 2171:

     Laurencius... adiudicatum solvit pro prato, qui nominatur vlg. medzi rosochami

     [Laurencius... adiudicatum solvit pro prato, qui nominatur vlg. miedzy rosochami]

   • 1959 [1419], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1048:

     Jaco tho swatczą, jacosmi graniczily medzy Thomiczami et Lyszouiczami... dzedzinami y wszipalismi dwa copcza

     [Jako to świadczą, jakosmy graniczyli miedzy Tomicami et Lisowicami... dziedzinami i usypaliśmy dwa kopca]

7. denotes simultaneous action; during [+instrumental] or [+accusative]
   • 1901 [-], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 132:

     Aby smyercz myedzy tho weszla vt morte intercedente (ideo novi testamenti mediator est, ut morte intercedente in redemptionem earum praevarcationum, quae erant sub priori testamento, repromissionem accipiant Hebr 9, 15)

     [Aby śmierć miedzy to weszła vt morte intercedente (ideo novi testamenti mediator est, ut morte intercedente in redemptionem earum praevarcationum, quae erant sub priori testamento, repromissionem accipiant Hebr 9, 15)]

   • 1885 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[9], volume I, page 492:

     Medzy thym tandem

     [Miedzy tym tandem]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 5:

     Myedzy thym interim (ego, ut de me loquar interim, nec sancitor sum hoc eunucho, nec studiosior Prol)

     [Miedzy tym interim (ego, ut de me loquar interim, nec sancitor sum hoc eunucho, nec studiosior Prol)]

Descendants

• Masurian: niéndzÿ, niedzÿ
• Polish: między, miedzy, midzy, midz, mizdzy
• Silesian: miyndzy

References

• Boryś, Wiesław (2005) “miedzy”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “miedzy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “(między) miedzy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈmjɛ.d͡zɨ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈmjɛ.d͡zɨ/
• Rhymes: -ɛd͡zɨ
• Syllabification: mie‧dzy

Etymology 1

Inherited from Old Polish miedzy.

Preposition

miedzy

1. Middle Polish form of między

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Noun

miedzy f

1. genitive/dative/locative singular of miedza

Further reading

• miedzy in Polish dictionaries at PWN