yupaychay
Jump to navigation
Jump to search
Quechua[edit]
Etymology[edit]
Verb[edit]
yupaychay
Conjugation[edit]
Conjugation of yupaychay
| infinitive | yupaychay | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| agentive | yupaychaq | |||||||
| present participle | yupaychaspa | |||||||
| past participle | yupaychasqa | |||||||
| future participle | yupaychana | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
| present | yupaychani | yupaychanki | yupaychan | yupaychanchik | yupaychayku | yupaychankichik | yupaychanku | |
| past (experienced) |
yupaycharqani | yupaycharqanki | yupaycharqan | yupaycharqanchik | yupaycharqaniku | yupaycharqankichik | yupaycharqanku | |
| past (reported) |
yupaychasqani | yupaychasqanki | yupaychasqan | yupaychasqanchik | yupaychasqaniku | yupaychasqankichik | yupaychasqanku | |
| future | yupaychasaq | yupaychanki | yupaychanqa | yupaychasunchik | yupaychasaqku | yupaychankichik | yupaychanqaku | |
| imperative | — | qam | pay | — | — | qamkuna | paykuna | |
| affirmative | yupaychay | yupaychachun | yupaychaychik | yupaychachunku | ||||
| negative | ama yupaychaychu |
ama yupaychachunchu |
ama yupaychaychikchu |
ama yupaychachunkuchu | ||||
Noun[edit]
yupaychay
Declension[edit]
declension of yupaychay
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | yupaychay | yupaychaykuna |
| accusative | yupaychayta | yupaychaykunata |
| dative | yupaychayman | yupaychaykunaman |
| genitive | yupaychaypa | yupaychaykunap |
| locative | yupaychaypi | yupaychaykunapi |
| terminative | yupaychaykama | yupaychaykunakama |
| ablative | yupaychaymanta | yupaychaykunamanta |
| instrumental | yupaychaywan | yupaychaykunawan |
| comitative | yupaychaynintin | yupaychaykunantin |
| abessive | yupaychayninnaq | yupaychaykunannaq |
| comparative | yupaychayhina | yupaychaykunahina |
| causative | yupaychayrayku | yupaychaykunarayku |
| benefactive | yupaychaypaq | yupaychaykunapaq |
| associative | yupaychaypura | yupaychaykunapura |
| distributive | yupaychayninka | yupaychaykunanka |
| exclusive | yupaychaylla | yupaychaykunalla |
possessive forms of yupaychay
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychayniy | yupaychayniykuna |
| accusative | yupaychayniyta | yupaychayniykunata |
| dative | yupaychayniyman | yupaychayniykunaman |
| genitive | yupaychayniypa | yupaychayniykunap |
| locative | yupaychayniypi | yupaychayniykunapi |
| terminative | yupaychayniykama | yupaychayniykunakama |
| ablative | yupaychayniymanta | yupaychayniykunamanta |
| instrumental | yupaychayniywan | yupaychayniykunawan |
| comitative | yupaychayniynintin | yupaychayniykunantin |
| abessive | yupaychayniyninnaq | yupaychayniykunannaq |
| comparative | yupaychayniyhina | yupaychayniykunahina |
| causative | yupaychayniyrayku | yupaychayniykunarayku |
| benefactive | yupaychayniypaq | yupaychayniykunapaq |
| associative | yupaychayniypura | yupaychayniykunapura |
| distributive | yupaychayniyninka | yupaychayniykunanka |
| exclusive | yupaychayniylla | yupaychayniykunalla |
qampa - second-person singular
| qampa (your) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychayniyki | yupaychayniykikuna |
| accusative | yupaychayniykita | yupaychayniykikunata |
| dative | yupaychayniykiman | yupaychayniykikunaman |
| genitive | yupaychayniykipa | yupaychayniykikunap |
| locative | yupaychayniykipi | yupaychayniykikunapi |
| terminative | yupaychayniykikama | yupaychayniykikunakama |
| ablative | yupaychayniykimanta | yupaychayniykikunamanta |
| instrumental | yupaychayniykiwan | yupaychayniykikunawan |
| comitative | yupaychayniykintin | yupaychayniykikunantin |
| abessive | yupaychayniykinnaq | yupaychayniykikunannaq |
| comparative | yupaychayniykihina | yupaychayniykikunahina |
| causative | yupaychayniykirayku | yupaychayniykikunarayku |
| benefactive | yupaychayniykipaq | yupaychayniykikunapaq |
| associative | yupaychayniykipura | yupaychayniykikunapura |
| distributive | yupaychayniykinka | yupaychayniykikunanka |
| exclusive | yupaychayniykilla | yupaychayniykikunalla |
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychaynin | yupaychayninkuna |
| accusative | yupaychayninta | yupaychayninkunata |
| dative | yupaychayninman | yupaychayninkunaman |
| genitive | yupaychayninpa | yupaychayninkunap |
| locative | yupaychayninpi | yupaychayninkunapi |
| terminative | yupaychayninkama | yupaychayninkunakama |
| ablative | yupaychayninmanta | yupaychayninkunamanta |
| instrumental | yupaychayninwan | yupaychayninkunawan |
| comitative | yupaychayninintin | yupaychayninkunantin |
| abessive | yupaychayninninnaq | yupaychayninkunannaq |
| comparative | yupaychayninhina | yupaychayninkunahina |
| causative | yupaychayninrayku | yupaychayninkunarayku |
| benefactive | yupaychayninpaq | yupaychayninkunapaq |
| associative | yupaychayninpura | yupaychayninkunapura |
| distributive | yupaychaynininka | yupaychayninkunanka |
| exclusive | yupaychayninlla | yupaychayninkunalla |
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychayninchik | yupaychayninchikkuna |
| accusative | yupaychayninchikta | yupaychayninchikkunata |
| dative | yupaychayninchikman | yupaychayninchikkunaman |
| genitive | yupaychayninchikpa | yupaychayninchikkunap |
| locative | yupaychayninchikpi | yupaychayninchikkunapi |
| terminative | yupaychayninchikkama | yupaychayninchikkunakama |
| ablative | yupaychayninchikmanta | yupaychayninchikkunamanta |
| instrumental | yupaychayninchikwan | yupaychayninchikkunawan |
| comitative | yupaychayninchiknintin | yupaychayninchikkunantin |
| abessive | yupaychayninchikninnaq | yupaychayninchikkunannaq |
| comparative | yupaychayninchikhina | yupaychayninchikkunahina |
| causative | yupaychayninchikrayku | yupaychayninchikkunarayku |
| benefactive | yupaychayninchikpaq | yupaychayninchikkunapaq |
| associative | yupaychayninchikpura | yupaychayninchikkunapura |
| distributive | yupaychayninchikninka | yupaychayninchikkunanka |
| exclusive | yupaychayninchiklla | yupaychayninchikkunalla |
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychayniyku | yupaychayniykukuna |
| accusative | yupaychayniykuta | yupaychayniykukunata |
| dative | yupaychayniykuman | yupaychayniykukunaman |
| genitive | yupaychayniykupa | yupaychayniykukunap |
| locative | yupaychayniykupi | yupaychayniykukunapi |
| terminative | yupaychayniykukama | yupaychayniykukunakama |
| ablative | yupaychayniykumanta | yupaychayniykukunamanta |
| instrumental | yupaychayniykuwan | yupaychayniykukunawan |
| comitative | yupaychayniykuntin | yupaychayniykukunantin |
| abessive | yupaychayniykunnaq | yupaychayniykukunannaq |
| comparative | yupaychayniykuhina | yupaychayniykukunahina |
| causative | yupaychayniykurayku | yupaychayniykukunarayku |
| benefactive | yupaychayniykupaq | yupaychayniykukunapaq |
| associative | yupaychayniykupura | yupaychayniykukunapura |
| distributive | yupaychayniykunka | yupaychayniykukunanka |
| exclusive | yupaychayniykulla | yupaychayniykukunalla |
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychayniykichik | yupaychayniykichikkuna |
| accusative | yupaychayniykichikta | yupaychayniykichikkunata |
| dative | yupaychayniykichikman | yupaychayniykichikkunaman |
| genitive | yupaychayniykichikpa | yupaychayniykichikkunap |
| locative | yupaychayniykichikpi | yupaychayniykichikkunapi |
| terminative | yupaychayniykichikkama | yupaychayniykichikkunakama |
| ablative | yupaychayniykichikmanta | yupaychayniykichikkunamanta |
| instrumental | yupaychayniykichikwan | yupaychayniykichikkunawan |
| comitative | yupaychayniykichiknintin | yupaychayniykichikkunantin |
| abessive | yupaychayniykichikninnaq | yupaychayniykichikkunannaq |
| comparative | yupaychayniykichikhina | yupaychayniykichikkunahina |
| causative | yupaychayniykichikrayku | yupaychayniykichikkunarayku |
| benefactive | yupaychayniykichikpaq | yupaychayniykichikkunapaq |
| associative | yupaychayniykichikpura | yupaychayniykichikkunapura |
| distributive | yupaychayniykichikninka | yupaychayniykichikkunanka |
| exclusive | yupaychayniykichiklla | yupaychayniykichikkunalla |
paykunap - third-person plural
| paykunap (their) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yupaychayninku | yupaychayninkukuna |
| accusative | yupaychayninkuta | yupaychayninkukunata |
| dative | yupaychayninkuman | yupaychayninkukunaman |
| genitive | yupaychayninkupa | yupaychayninkukunap |
| locative | yupaychayninkupi | yupaychayninkukunapi |
| terminative | yupaychayninkukama | yupaychayninkukunakama |
| ablative | yupaychayninkumanta | yupaychayninkukunamanta |
| instrumental | yupaychayninkuwan | yupaychayninkukunawan |
| comitative | yupaychayninkuntin | yupaychayninkukunantin |
| abessive | yupaychayninkunnaq | yupaychayninkukunannaq |
| comparative | yupaychayninkuhina | yupaychayninkukunahina |
| causative | yupaychayninkurayku | yupaychayninkukunarayku |
| benefactive | yupaychayninkupaq | yupaychayninkukunapaq |
| associative | yupaychayninkupura | yupaychayninkukunapura |
| distributive | yupaychayninkunka | yupaychayninkukunanka |
| exclusive | yupaychayninkulla | yupaychayninkukunalla |