զուպայ

Middle Armenian

Alternative forms

• զոպայ (zopay) — variant reading

Etymology

From an unattested Aramaic descendant of Arabic زُبّ (zubb, “dick”), whence also Turkish zıbık (“dildo”).

Noun

զուպայ • (zupay)

1. dildo
   • c. 1130, Dawitʻ Ganjakecʻi, Xratkʻ kanonakankʻ [Canonical advice] 49:

     Այլ թէ ամուսնոյ կամ աւտարի արկանէ զլեզուն ի բերան, այս առաւել զազրալի թուի լեզուաւն շնալ։ Սա ի մէջ շնութեան, և արուագիտութեան և մծղնէից տեսանի բան։ Արդ, առաւել քան զշնացողացն, կրկին հատուսցէ զապաշխարութիւն։ Իսկ եթէ անսգայեալ յանարժանութիւնս յայս գան, արկանեն զմատունս յելս աղբոյ միմեանց, և կանանց ընղ ծննդական մասունս վարեն։ Այլ և կանայք վարդապետութեամբ Սատանայի արտաքոյ բնութեան աւտար իմն գործի[ս] արարեալ ի նիւթոյ, կապեն ընդ ազդերն և այնպէս առնաբար ընդ ընկերս մերձաւորին։ Արդ, որ յաղագս լեզուին և մատանց և կանացն զուպային (var. զուպաին, զոպային, զոպաին) այս է։ Եթէ ոք զայսոսիկ գործելոյ զղջասցի, ջերմ ապաշխարութեամբ քաւեսցէ, յետին թաւշակին արժանա[սցի]։ Ապա թէ ի չար սովորութեան անդառնալի մնասցէ, զրկեսցի յետին թաւշակէն։ Այլ կանայք, որ զուպային առնեն՝ թէ փոքրագունից կամ աղախնաց իւրեանց առնեն ակամայ գոլով նոցա, թեթևագոյն է ապաշխարութիւն։ Իսկ գիտողացն և արարողացն զչարութիւն, արուագիտացն է կարգ, և նոցա ջերմ ապաշխարութեամբ՝ թԷ լիցին յետին թաւշակին արժանի։

     Ayl tʻē amusnoy kam awtari arkanē zlezun i beran, ays aṙawel zazrali tʻui lezuawn šnal. Sa i mēǰ šnutʻean, ew aruagitutʻean ew mcġnēicʻ tesani ban. Ard, aṙawel kʻan zšnacʻoġacʻn, krkin hatuscʻē zapašxarutʻiwn. Isk etʻē ansgayeal yanaržanutʻiwns yays gan, arkanen zmatuns yels aġboy mimeancʻ, ew kanancʻ ənġ cnndakan masuns varen. Ayl ew kanaykʻ vardapetutʻeamb Satanayi artakʻoy bnutʻean awtar imn gorci[s] arareal i niwtʻoy, kapen ənd azdern ew aynpēs aṙnabar ənd ənkers merjaworin. Ard, or yaġags lezuin ew matancʻ ew kanacʻn zupayin (var. zupain, zopayin, zopain) ays ē. Etʻē okʻ zaysosik gorceloy zġǰascʻi, ǰerm apašxarutʻeamb kʻawescʻē, yetin tʻawšakin aržana[scʻi]. Apa tʻē i čʻar sovorutʻean andaṙnali mnascʻē, zrkescʻi yetin tʻawšakēn. Ayl kanaykʻ, or zupayin aṙnen, tʻē pʻokʻragunicʻ kam aġaxnacʻ iwreancʻ aṙnen akamay golov nocʻa, tʻetʻewagoyn ē apašxarutʻiwn. Isk gitoġacʻn ew araroġacʻn zčʻarutʻiwn, aruagitacʻn ē karg, ew nocʻa ǰerm apašxarutʻeamb, tʻĒ licʻin yetin tʻawšakin aržani.

     • Translation by C.J.F. Dowsett

       If anyone inserts his tongue into the mouth of his spouse or a strange woman, this most lewd action is counted fornication by the tongue. The prescription concerning adultery, homosexuality and incest is applicable. This, more than the act of adultery, calls for double repentance. If they unrepentantly stoop to this unworthy deed, they [may come to] insert their fingers into each other's anus and into the woman's genital parts. Women also, taught by Satan and contrary to nature, fabricate an alien instrument of some material, bind it round their loins and couple with their companions like men. Now, concerning the tongue and the fingers and the zupay of women, [the canon] is as follows: if any confess to these things, they shall atone in zealous repentance and be worthy of the viaticum. But if women who use the zupay do so with smaller girls or their maidservants against their will, the penance is less severe [for the latter]; but those who perform this evil knowingly come under the rule governing homosexuals, and for them zealous penance [is prescribed] if they are to be worthy of the viaticum.

Further reading

• Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “զուպայ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries]‎^[3], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 204