ճակատ

Armenian

Etymology

From Old Armenian ճակատ (čakat).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): /t͡ʃaˈkat/ [t͡ʃɑˈkɑt]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): /d͡ʒaˈɡad/ [d͡ʒɑˈɡɑd]

• Audio (Eastern Armenian)

  (file)

Noun

ճակատ • (čakat)

1. (anatomy) forehead

   լայն ճակատ ― layn čakat ― large forehead

2. (architecture) facade
3. (military) front, battlefront

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	ճակատ (čakat)	ճակատներ (čakatner)
dative	ճակատի (čakati)	ճակատների (čakatneri)
ablative	ճակատից (čakaticʻ)	ճակատներից (čakatnericʻ)
instrumental	ճակատով (čakatov)	ճակատներով (čakatnerov)
locative	ճակատում (čakatum)	ճակատներում (čakatnerum)
	definite forms
nominative	ճակատը/ճակատն (čakatə/čakatn)	ճակատները/ճակատներն (čakatnerə/čakatnern)
dative	ճակատին (čakatin)	ճակատներին (čakatnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ճակատս (čakats)	ճակատներս (čakatners)
dative	ճակատիս (čakatis)	ճակատներիս (čakatneris)
ablative	ճակատիցս (čakaticʻs)	ճակատներիցս (čakatnericʻs)
instrumental	ճակատովս (čakatovs)	ճակատներովս (čakatnerovs)
locative	ճակատումս (čakatums)	ճակատներումս (čakatnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ճակատդ (čakatd)	ճակատներդ (čakatnerd)
dative	ճակատիդ (čakatid)	ճակատներիդ (čakatnerid)
ablative	ճակատիցդ (čakaticʻd)	ճակատներիցդ (čakatnericʻd)
instrumental	ճակատովդ (čakatovd)	ճակատներովդ (čakatnerovd)
locative	ճակատումդ (čakatumd)	ճակատներումդ (čakatnerumd)

Derived terms

• ճակատային (čakatayin)
• ռազմաճակատ (ṙazmačakat)

 

Old Armenian

Etymology

From Middle Iranian *čakāt (“forehead”). Compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (ckʾt' /⁠čagād⁠/, “peak, summit”), Persian چکاد (čakâd, “top of the head; top of the forehead”), Sogdian [script needed] (ckʾʾt /⁠čakāt⁠/, “peak, forehead”) and Northern Kurdish çiya (“mountain”).

Noun

ճակատ • (čakat)

1. (anatomy) forehead

   ճակատ լայն ― čakat layn ― large forehead

   ճակատ ցցուեալ ― čakat cʻcʻueal ― protruding forehead

   ճակատ ճաղատ ― čakat čałat ― bold forehead

   ճակատ խորշոմեալ ― čakat xoršomeal ― wrinkled forehead

   ճակատ սպառնալից ― čakat spaṙnalicʻ ― threatening forehead

   զճակատ հարկանել ― zčakat harkanel ― to strike one's forehead

   ճակատ առ ճակատ ― čakat aṙ čakat ― face to face, vis-a-vis, front to front

   ճակատ նորա նսեմանայ ― čakat nora nsemanay ― his countenance becomes gloomy

2. (figuratively) the front part (of a building, an army, book, etc.)

   ճակատ շինուածոց ― čakat šinuacocʻ ― facade, front, frontispiece, elevation

   ճակատ գրոց ― čakat grocʻ ― frontispiece, title-page

   եռանկիւնի ճակատ ― eṙankiwni čakat ― fronton, pediment

   ճակատ զօրու, բանակի ― čakat zōru, banaki ― army drawn up in order of battle, troops in battle-array; rank, file, order

   յօրինել, յարդարել կազմել, վառել զճակատն ― yōrinel, yardarel kazmel, vaṙel zčakatn ― to draw up in line of battle, to put in battle array, to offer battle, to face

   ճակատ տալ, ի ճակատ մտանել, ճակատս դնել ― čakat tal, i čakat mtanel, čakats dnel ― to attack the enemy in front, to fight, to combat

   ելանել ի ճակատ ― elanel i čakat ― to engage in conflict, to attack, to assault

   անկանել ի ճակատու ― ankanel i čakatu ― to be left dead on the spot

   ի ճակատ եհան ընդդէմ նոցա ― i čakat ehan ənddēm nocʻa ― he opposed them with...

   յառաջնում անդ ճակատու ― yaṙaǰnum and čakatu ― in the first action or combat

Declension

u-type

	singular		plural
nominative	ճակատ (čakat)		ճակատք (čakatkʻ)
genitive	ճակատու (čakatu)		ճակատուց (čakatucʻ)
dative	ճակատու (čakatu)		ճակատուց (čakatucʻ)
accusative	ճակատ (čakat)		ճակատս (čakats)
ablative	ճակատէ (čakatē)		ճակատուց (čakatucʻ)
instrumental	ճակատու (čakatu)		ճակատուք (čakatukʻ)
locative	ճակատու (čakatu)		ճակատս (čakats)

i-a-type

	singular		plural
nominative	ճակատ (čakat)		ճակատք (čakatkʻ)
genitive	ճակատի (čakati)		ճակատաց (čakatacʻ)
dative	ճակատի (čakati)		ճակատաց (čakatacʻ)
accusative	ճակատ (čakat)		ճակատս (čakats)
ablative	ճակատէ (čakatē)		ճակատաց (čakatacʻ)
instrumental	ճակատաւ (čakataw)		ճակատաւք = ճակատօք (čakatawkʻ = čakatōkʻ)
locative	ճակատի (čakati)		ճակատս (čakats)

Derived terms

• առճակատիմ (aṙčakatim)
• լայնաճակատ (laynačakat)
• կռուաճակատ (kṙuačakat)
• ճակատագիր (čakatagir)
• ճակատագրեմ (čakatagrem)
• ճակատագրութիւն (čakatagrutʻiwn)
• ճակատահար (čakatahar)
• ճակատամարտ (čakatamart)
• ճակատամարտիկ (čakatamartik)
• ճակատամարտիմ (čakatamartim)
• ճակատամարտութիւն (čakatamartutʻiwn)
• ճակատամուղ (čakatamuł)
• ճակատայարդար (čakatayardar)
• ճակատատեղ (čakatateł)
• ճակատատեղի (čakatatełi)
• ճակատեմ (čakatem)
• ճակատեցուցանեմ (čakatecʻucʻanem)
• ճակատիմ (čakatim)

 

Descendants

• Armenian: ճակատ (čakat)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ճակատ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ճակատ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ճակատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press