ճամբար

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian ճամբար (čambar).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [t͡ʃɑmbɑ́ɾ]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [d͡ʒɑmpʰɑ́ɾ]

• Audio (Eastern Armenian)

  (file)

Noun

ճամբար • (čambar)

1. camp

   մահվան ճամբար ― mahvan čambar ― death camp

   համակենտրոնացման ճամբար ― hamakentronacʻman čambar ― concentration camp

   աշխատանքային ճամբար ― ašxatankʻayin čambar ― labour camp

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	ճամբար (čambar)	ճամբարներ (čambarner)
dative	ճամբարի (čambari)	ճամբարների (čambarneri)
ablative	ճամբարից (čambaricʻ)	ճամբարներից (čambarnericʻ)
instrumental	ճամբարով (čambarov)	ճամբարներով (čambarnerov)
locative	ճամբարում (čambarum)	ճամբարներում (čambarnerum)
	definite forms
nominative	ճամբարը/ճամբարն (čambarə/čambarn)	ճամբարները/ճամբարներն (čambarnerə/čambarnern)
dative	ճամբարին (čambarin)	ճամբարներին (čambarnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ճամբարս (čambars)	ճամբարներս (čambarners)
dative	ճամբարիս (čambaris)	ճամբարներիս (čambarneris)
ablative	ճամբարիցս (čambaricʻs)	ճամբարներիցս (čambarnericʻs)
instrumental	ճամբարովս (čambarovs)	ճամբարներովս (čambarnerovs)
locative	ճամբարումս (čambarums)	ճամբարներումս (čambarnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ճամբարդ (čambard)	ճամբարներդ (čambarnerd)
dative	ճամբարիդ (čambarid)	ճամբարներիդ (čambarnerid)
ablative	ճամբարիցդ (čambaricʻd)	ճամբարներիցդ (čambarnericʻd)
instrumental	ճամբարովդ (čambarovd)	ճամբարներովդ (čambarnerovd)
locative	ճամբարումդ (čambarumd)	ճամբարներումդ (čambarnerumd)

Derived terms

• ճամբարական (čambarakan)
• ճամբարային (čambarayin)
• ճամբարավոր (čambaravor)
• ճամբարել (čambarel)
• մահվան ճամբար (mahvan čambar)

 

Old Armenian

Alternative forms

• ճանբար (čanbar), ջամբար (ǰambar)

Etymology

An Iranian borrowing: compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (cmbl /⁠čambar⁠/), Persian چنبر (čanbar, “circle, hoop”). Related to dialectal ճամբարակ (čambarak). For the "circle" → "group of soldiers" sense development compare գումարտակ (gumartak), պար (par), طوپ (top).

Noun

ճամբար • (čambar)

1. camp, encampment, garrison
   • 5th century, Bible, 1 Samuel 13.23:

     Եւ ել ի ճամբար այլազգեացն յայնկոյս Մաքմասայ․ եւ հօր իւրում ոչ եհան ի վեր։

     Ew el i čambar aylazgeacʻn yaynkoys Makʻmasay; ew hōr iwrum očʻ ehan i ver.

     • Translation by Brenton Septuagint Translation

       And there went out some from the camp of the Philistines to the place beyond Machmas.

2. collar
   • 7th century, Sebēos, Patmutʻiwnʻ [History] 28:

     […] զարդարէ ի չքնաղս, ի գտակ եւ ի պատմուճան բեհեզեայս յոսկւոյ աւծեալ, մեծացուցանէ ահագին պատուաւք ի ճամբար ականակապ եւ ի գումարտակ, եւ ի գահս արծաթիս․

     […] zardarē i čʻkʻnałs, i gtak ew i patmučan behezeays yoskwoy awceal, mecacʻucʻanē ahagin patuawkʻ i čambar akanakap ew i gumartak, ew i gahs arcatʻis;

     • Translation by Robert W. Thomson

       […] robed him splendidly with a hat and robe of silk woven with gold, exalted him tremendously with a collar set with gems, a necklace, and silver cushions.

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	ճամբար (čambar)		ճամբարք (čambarkʻ)
genitive	ճամբարի (čambari)		ճամբարաց (čambaracʻ)
dative	ճամբարի (čambari)		ճամբարաց (čambaracʻ)
accusative	ճամբար (čambar)		ճամբարս (čambars)
ablative	ճամբարէ (čambarē)		ճամբարաց (čambaracʻ)
instrumental	ճամբարաւ (čambaraw)		ճամբարաւք = ճամբարօք (čambarawkʻ = čambarōkʻ)
locative	ճամբարի (čambari)		ճամբարս (čambars)

Descendants

• → Armenian: ճամբար (čambar)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “ճամբար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 179–180
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ճամբար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 186–187
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ճամբար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy