เป็นธรรม

Thai

Etymology

From เป็น (bpen, “to be”) +‎ ธรรม (tam, “dharma”).

Pronunciation

Orthographic		เป็นธรรม e p ˘ n dʰ r r m
Phonemic		เป็น-ทำ e p ˘ n – d å
Romanization	Paiboon	bpen-tam
	Royal Institute	pen-tham
(standard) IPA(key)		/pen˧.tʰam˧/(R)

Adjective

เป็นธรรม • (bpen-tam) (abstract noun ความเป็นธรรม)

1. fair; just; right.
   • 2017 November 11, “รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎^[1], Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, retrieved 2019-03-02:

     ผู้พิพากษาและตุลาการย่อมมีอิสระในการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายให้เป็นไปโดยรวดเร็ว เป็นธรรม และปราศจากอคติทั้งปวง

     pûu-pí-pâak-sǎa lɛ́ dtù-laa-gaan yɔ̂m mii ìt-sà-rà nai gaan-pí-jaa-rá-naa pí-pâak-sǎa àt-tà-ká-dii dtaam rát-tà-tam-má-nuun lɛ́ gòt-mǎai hâi bpen-bpai dooi rûuat-reo · bpen-tam · lɛ́ bpràat-sà-jàak à-ká-dtì táng-bpuuang

     Judges and justices do have independence in trying and adjudicating cases in accordance with the Constitution and law in a manner that is expeditious, fair, and free of all biases.

   • 2002, ศรี เกศมณี, นิ้วก้อย นิ้วโป้ง‎^[2], illustrated by ชัยวัฒน์ พุฒิวัฒน์, Bangkok: Nanmeebooks, →ISBN, page 56:

     ทำงานนิดเดียวจะได้ค่าตอบแทนสูงย่อมไม่เป็นธรรม

     tam-ngaan nít diao jà dâai kâa-dtɔ̀ɔp-tɛɛn sǔung yɔ̂m mâi bpen-tam

     Doing just a little bit of work and receiving high compensation would not be fair.

   • 2017 September 29, “พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง พ.ศ. ๒๕๖๐”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎^[3], Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, retrieved 2019-03-02:

     ในกรณีผู้ที่กล่าวอ้างโต้แย้งเป็นทายาทหรือผู้จัดการมรดก ให้ศาลคำนึงถึงความสามารถในการพิสูจน์ของบุคคลดังกล่าวและพิจารณาพิพากษาตามที่เห็นว่าเป็นธรรม

     nai gà-rá-nii pûu tîi glàao-âang dtôo-yɛ́ɛng bpen taa-yâat rʉ̌ʉ pûu-jàt-gaan-mɔɔ-rá-dòk · hâi sǎan kam-nʉng tʉ̌ng kwaam-sǎa-mâat nai gaan-pí-sùut kɔ̌ɔng bùk-kon dang glàao lɛ́ pí-jaa-rá-naa pí-pâak-sǎa dtaam tîi hěn wâa bpen-tam

     In the event that the person who presents the claim or dispute is an heir or administrator, the court shall take into account that person's competence to offer proof, and conduct the trial and render a judgment as it thinks fair.

Related terms

• ชอบธรรม (chɔ̂ɔp-tam)
• เที่ยงธรรม (tîiang-tam)
• ยุติธรรม (yút-dtì-tam)

 

Adverb

เป็นธรรม • (bpen-tam) (abstract noun ความเป็นธรรม)

1. fairly; justly; rightly.