chitha

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Northern Ndebele[edit]

Verb[edit]

-chitha

  1. to spill

Inflection[edit]

This entry needs an inflection-table template.

Southern Ndebele[edit]

Verb[edit]

-chitha

  1. to waste

Inflection[edit]

This entry needs an inflection-table template.

Xhosa[edit]

Etymology[edit]

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Verb[edit]

-chitha

  1. to waste, to spill
  2. to destroy

Inflection[edit]

This verb needs an inflection-table template.

Derived terms[edit]

Zulu[edit]

Etymology[edit]

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Verb[edit]

-chitha

  1. to scatter
  2. to spread
  3. to spill
  4. to waste
  5. to destroy, to defeat

Inflection[edit]

Tone L
Infinitive ukuchitha
Positive Negative
Infinitive ukuchitha ukungachithi
Imperative
Simple + object concord
Singular chitha -chithe
Plural chithani -chitheni
Present
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyachitha, ngichitha engichithayo, engichitha ngichitha angichithi engingachithi ngingachithi
2nd singular uyachitha, uchitha ochithayo, ochitha uchitha awuchithi ongachithi ungachithi
1st plural siyachitha, sichitha esichithayo, esichitha sichitha asichithi esingachithi singachithi
2nd plural niyachitha, nichitha enichithayo, enichitha nichitha anichithi eningachithi ningachithi
Class 1 uyachitha, uchitha ochithayo, ochitha echitha akachithi ongachithi engachithi
Class 2 bayachitha, bachitha abachithayo, abachitha bechitha abachithi abangachithi bengachithi
Class 3 uyachitha, uchitha ochithayo, ochitha uchitha awuchithi ongachithi ungachithi
Class 4 iyachitha, ichitha echithayo, echitha ichitha ayichithi engachithi ingachithi
Class 5 liyachitha, lichitha elichithayo, elichitha lichitha alichithi elingachithi lingachithi
Class 6 ayachitha, achitha achithayo, achitha echitha awachithi angachithi engachithi
Class 7 siyachitha, sichitha esichithayo, esichitha sichitha asichithi esingachithi singachithi
Class 8 ziyachitha, zichitha ezichithayo, ezichitha zichitha azichithi ezingachithi zingachithi
Class 9 iyachitha, ichitha echithayo, echitha ichitha ayichithi engachithi ingachithi
Class 10 ziyachitha, zichitha ezichithayo, ezichitha zichitha azichithi ezingachithi zingachithi
Class 11 luyachitha, luchitha oluchithayo, oluchitha luchitha aluchithi olungachithi lungachithi
Class 14 buyachitha, buchitha obuchithayo, obuchitha buchitha abuchithi obungachithi bungachithi
Class 15 kuyachitha, kuchitha okuchithayo, okuchitha kuchitha akuchithi okungachithi kungachithi
Class 17 kuyachitha, kuchitha okuchithayo, okuchitha kuchitha akuchithi okungachithi kungachithi
Recent past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngichithile, ngichithē engichithile, engichithē ngichithile, ngichithē angichithanga engingachithanga ngingachithanga
2nd singular uchithile, uchithē ochithile, ochithē uchithile, uchithē awuchithanga ongachithanga ungachithanga
1st plural sichithile, sichithē esichithile, esichithē sichithile, sichithē asichithanga esingachithanga singachithanga
2nd plural nichithile, nichithē enichithile, enichithē nichithile, nichithē anichithanga eningachithanga ningachithanga
Class 1 uchithile, uchithē ochithile, ochithē echithile, echithē akachithanga ongachithanga engachithanga
Class 2 bachithile, bachithē abachithile, abachithē bechithile, bechithē abachithanga abangachithanga bengachithanga
Class 3 uchithile, uchithē ochithile, ochithē uchithile, uchithē awuchithanga ongachithanga ungachithanga
Class 4 ichithile, ichithē echithile, echithē ichithile, ichithē ayichithanga engachithanga ingachithanga
Class 5 lichithile, lichithē elichithile, elichithē lichithile, lichithē alichithanga elingachithanga lingachithanga
Class 6 achithile, achithē achithile, achithē echithile, echithē awachithanga angachithanga engachithanga
Class 7 sichithile, sichithē esichithile, esichithē sichithile, sichithē asichithanga esingachithanga singachithanga
Class 8 zichithile, zichithē ezichithile, ezichithē zichithile, zichithē azichithanga ezingachithanga zingachithanga
Class 9 ichithile, ichithē echithile, echithē ichithile, ichithē ayichithanga engachithanga ingachithanga
Class 10 zichithile, zichithē ezichithile, ezichithē zichithile, zichithē azichithanga ezingachithanga zingachithanga
Class 11 luchithile, luchithē oluchithile, oluchithē luchithile, luchithē aluchithanga olungachithanga lungachithanga
Class 14 buchithile, buchithē obuchithile, obuchithē buchithile, buchithē abuchithanga obungachithanga bungachithanga
Class 15 kuchithile, kuchithē okuchithile, okuchithē kuchithile, kuchithē akuchithanga okungachithanga kungachithanga
Class 17 kuchithile, kuchithē okuchithile, okuchithē kuchithile, kuchithē akuchithanga okungachithanga kungachithanga
Remote past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngāchitha engāchitha ngāchitha angichithanga engingachithanga ngingachithanga
2nd singular wāchitha owāchitha wāchitha awuchithanga ongachithanga ungachithanga
1st plural sāchitha esāchitha sāchitha asichithanga esingachithanga singachithanga
2nd plural nāchitha enāchitha nāchitha anichithanga eningachithanga ningachithanga
Class 1 wāchitha owāchitha āchitha akachithanga ongachithanga engachithanga
Class 2 bāchitha abāchitha bāchitha abachithanga abangachithanga bengachithanga
Class 3 wāchitha owāchitha wāchitha awuchithanga ongachithanga ungachithanga
Class 4 yāchitha eyāchitha yāchitha ayichithanga engachithanga ingachithanga
Class 5 lāchitha elāchitha lāchitha alichithanga elingachithanga lingachithanga
Class 6 āchitha āchitha āchitha awachithanga angachithanga engachithanga
Class 7 sāchitha esāchitha sāchitha asichithanga esingachithanga singachithanga
Class 8 zāchitha ezāchitha zāchitha azichithanga ezingachithanga zingachithanga
Class 9 yāchitha eyāchitha yāchitha ayichithanga engachithanga ingachithanga
Class 10 zāchitha ezāchitha zāchitha azichithanga ezingachithanga zingachithanga
Class 11 lwāchitha olwāchitha lwāchitha aluchithanga olungachithanga lungachithanga
Class 14 bāchitha obāchitha bāchitha abuchithanga obungachithanga bungachithanga
Class 15 kwāchitha okwāchitha kwāchitha akuchithanga okungachithanga kungachithanga
Class 17 kwāchitha okwāchitha kwāchitha akuchithanga okungachithanga kungachithanga
Potential
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngingachitha ngingachitha ngingechithe ngingechithe
2nd singular ungachitha ungachitha ungechithe ungechithe
1st plural singachitha singachitha singechithe singechithe
2nd plural ningachitha ningachitha ningechithe ningechithe
Class 1 angachitha engachitha angechithe engechithe
Class 2 bangachitha bengachitha bangechithe bengechithe
Class 3 ungachitha ungachitha ungechithe ungechithe
Class 4 ingachitha ingachitha ingechithe ingechithe
Class 5 lingachitha lingachitha lingechithe lingechithe
Class 6 angachitha engachitha angechithe engechithe
Class 7 singachitha singachitha singechithe singechithe
Class 8 zingachitha zingachitha zingechithe zingechithe
Class 9 ingachitha ingachitha ingechithe ingechithe
Class 10 zingachitha zingachitha zingechithe zingechithe
Class 11 lungachitha lungachitha lungechithe lungechithe
Class 14 bungachitha bungachitha bungechithe bungechithe
Class 15 kungachitha kungachitha kungechithe kungechithe
Class 17 kungachitha kungachitha kungechithe kungechithe
Immediate future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngizochitha engizochitha ngizochitha angizuchitha engingezuchitha ngingezuchitha
2nd singular uzochitha ozochitha uzochitha awuzuchitha ongezuchitha ungezuchitha
1st plural sizochitha esizochitha sizochitha asizuchitha esingezuchitha singezuchitha
2nd plural nizochitha enizochitha nizochitha anizuchitha eningezuchitha ningezuchitha
Class 1 uzochitha ozochitha ezochitha akazuchitha ongezuchitha engezuchitha
Class 2 bazochitha abazochitha bezochitha abazuchitha abangezuchitha bengezuchitha
Class 3 uzochitha ozochitha uzochitha awuzuchitha ongezuchitha ungezuchitha
Class 4 izochitha ezochitha izochitha ayizuchitha engezuchitha ingezuchitha
Class 5 lizochitha elizochitha lizochitha alizuchitha elingezuchitha lingezuchitha
Class 6 azochitha azochitha ezochitha awazuchitha angezuchitha engezuchitha
Class 7 sizochitha esizochitha sizochitha asizuchitha esingezuchitha singezuchitha
Class 8 zizochitha ezizochitha zizochitha azizuchitha ezingezuchitha zingezuchitha
Class 9 izochitha ezochitha izochitha ayizuchitha engezuchitha ingezuchitha
Class 10 zizochitha ezizochitha zizochitha azizuchitha ezingezuchitha zingezuchitha
Class 11 luzochitha oluzochitha luzochitha aluzuchitha olungezuchitha lungezuchitha
Class 14 buzochitha obuzochitha buzochitha abuzuchitha obungezuchitha bungezuchitha
Class 15 kuzochitha okuzochitha kuzochitha akuzuchitha okungezuchitha kungezuchitha
Class 17 kuzochitha okuzochitha kuzochitha akuzuchitha okungezuchitha kungezuchitha
Remote future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyochitha engiyochitha ngiyochitha angiyuchitha engingeyuchitha ngingeyuchitha
2nd singular uyochitha oyochitha uyochitha awuyuchitha ongeyuchitha ungeyuchitha
1st plural siyochitha esiyochitha siyochitha asiyuchitha esingeyuchitha singeyuchitha
2nd plural niyochitha eniyochitha niyochitha aniyuchitha eningeyuchitha ningeyuchitha
Class 1 uyochitha oyochitha eyochitha akayuchitha ongeyuchitha engeyuchitha
Class 2 bayochitha abayochitha beyochitha abayuchitha abangeyuchitha bengeyuchitha
Class 3 uyochitha oyochitha uyochitha awuyuchitha ongeyuchitha ungeyuchitha
Class 4 iyochitha eyochitha iyochitha ayiyuchitha engeyuchitha ingeyuchitha
Class 5 liyochitha eliyochitha liyochitha aliyuchitha elingeyuchitha lingeyuchitha
Class 6 ayochitha ayochitha eyochitha awayuchitha angeyuchitha engeyuchitha
Class 7 siyochitha esiyochitha siyochitha asiyuchitha esingeyuchitha singeyuchitha
Class 8 ziyochitha eziyochitha ziyochitha aziyuchitha ezingeyuchitha zingeyuchitha
Class 9 iyochitha eyochitha iyochitha ayiyuchitha engeyuchitha ingeyuchitha
Class 10 ziyochitha eziyochitha ziyochitha aziyuchitha ezingeyuchitha zingeyuchitha
Class 11 luyochitha oluyochitha luyochitha aluyuchitha olungeyuchitha lungeyuchitha
Class 14 buyochitha obuyochitha buyochitha abuyuchitha obungeyuchitha bungeyuchitha
Class 15 kuyochitha okuyochitha kuyochitha akuyuchitha okungeyuchitha kungeyuchitha
Class 17 kuyochitha okuyochitha kuyochitha akuyuchitha okungeyuchitha kungeyuchitha
Present subjunctive
Positive Negative
1st singular ngichithe ngingachithi
2nd singular uchithe ungachithi
1st plural sichithe singachithi
2nd plural nichithe ningachithi
Class 1 achithe angachithi
Class 2 bachithe bangachithi
Class 3 uchithe ungachithi
Class 4 ichithe ingachithi
Class 5 lichithe lingachithi
Class 6 achithe angachithi
Class 7 sichithe singachithi
Class 8 zichithe zingachithi
Class 9 ichithe ingachithi
Class 10 zichithe zingachithi
Class 11 luchithe lungachithi
Class 14 buchithe bungachithi
Class 15 kuchithe kungachithi
Class 17 kuchithe kungachithi
Past subjunctive
Positive Negative
1st singular ngachitha ngangachitha, angachitha, angangachitha
2nd singular wachitha wangachitha, awachitha, awangachitha
1st plural sachitha sangachitha, asachitha, asangachitha
2nd plural nachitha nangachitha, anachitha, anangachitha
Class 1 wachitha wangachitha, akachitha, akangachitha
Class 2 bachitha bangachitha, abachitha, abangachitha
Class 3 wachitha wangachitha, awachitha, awangachitha
Class 4 yachitha yangachitha, ayachitha, ayangachitha
Class 5 lachitha langachitha, alachitha, alangachitha
Class 6 achitha angachitha, awachitha, awangachitha
Class 7 sachitha sangachitha, asachitha, asangachitha
Class 8 zachitha zangachitha, azachitha, azangachitha
Class 9 yachitha yangachitha, ayachitha, ayangachitha
Class 10 zachitha zangachitha, azachitha, azangachitha
Class 11 lwachitha lwangachitha, alwachitha, alwangachitha
Class 14 bachitha bangachitha, abachitha, abangachitha
Class 15 kwachitha kwangachitha, akwachitha, akwangachitha
Class 17 kwachitha kwangachitha, akwachitha, akwangachitha

References[edit]