yaabe

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Afar[edit]

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /jaːˈbe/, [jaːˈbɛ]
  • Hyphenation: yaa‧be

Verb[edit]

yaabé (causative yaabisé, frequentative yabamyaabé, autobenefactive yaabité)

  1. (intransitive) talk, speak

Conjugation[edit]

    Conjugation of yaabe (type II verb)
1st singular 2nd singular 3rd singular 1st plural 2nd plural 3rd plural
m f
perfective V-affirmative yaabéh yaabtéh yaabéh yaabtéh yaabnéh yaabteeníh yaabeeníh
N-affirmative yaabé yaabté yaabé yaabté yaabné yaabtén yaabén
negative máyaabinniyo máyaabinnito máyaabinna máyaabinna máyaabinnino máyaabinniton máyaabinnon
imperfective V-affirmative yaabáh yaabtáh yaabáh yaabtáh yaabnáh yaabtaanáh yaabaanáh
N-affirmative yaabá yaabtá yaabá yaabtá yaabná yaabtán yaabán
negative máyaaba máyaabta máyaaba máyaabta máyaabna máyaabtan máyaaban
prospective V-affirmative yaabéliyoh
yaabéyyoh
yaabélitoh
yaabéttoh
yaabéleh yaabéleh yaabélinoh
yaabénnoh
yaabélitoonuh
yaabéttoonuh
yaabéloonuh
N-affirmative yaabéliyo
yaabéyyo
yaabélito
yaabétto
yaabéle yaabéle yaabélino
yaabénno
yaabéliton
yaabétton
yaabélon
conjunctive I V-affirmative yáabuh yáabtuh yáabuh yáabtuh yáabuh yaabtóonuh yaabóonuh
N-affirmative yáabu yáabtu yáabu yáabtu yáabu yaabtón yaabón
negative yaabé wáyuh yaabé wáytuh yaabé wáyuh yaabé wáytuh yaabé wáynuh yaabé waytóonuh yaabé wóonuh
conjunctive II V-affirmative yaabánkeh yaabtánkeh yaabánkeh yaabtánkeh yaabnánkeh yaabtaanánkeh yaabaanánkeh
N-affirmative yaabánke yaabtánke yaabánke yaabtánke yaabnánke yaabtaanánke yaabaanánke
negative yaabé wáankeh yaabé waytánkeh yaabé wáankeh yaabé waytánkeh yaabé waynánkeh yaabé waytaanánkeh yaabé wáankeh
jussive affirmative yáabay yáabtay yáabay yáabtay yáabay yaabtóonay yaabóonay
negative yaabé wáay yaabé wáytay yaabé wáay yaabé wáytay yaabé wáynay yaabé waytóonay yaabé wóonay
past
conditional
affirmative yaabinniyóy yaabinnitóy yaabinnáy yaabinnáy yaabinninóy yaabinnitoonúy yaabinnoonúy
negative yaabé wanniyóy yaabé wannitóy yaabé wannáy yaabé wannáy yaabé wanninóy yaabé wannitoonúy yaabé wanninoonúy
present
conditional I
affirmative yaabék yaabték yaabék yaabték yaabnék yaabteeník yaabeeník
negative yaabé wéek yaabé wayték yaabé wéek yaabé wayték yaabé waynék yaabé wayteeník yaabé weeník
singular plural singular plural
consultative affirmative yaabóo yaabnóo imperative affirmative yáb yába
negative mayaabóo mayaabnóo negative máyaabin máyaabina
-h converb -i form -k converb -in(n)uh converb -innuk converb infinitive indefinite participle
V-focus N-focus
yáabah yáabi yáabak yaabínnuh yaabínnuk yaabíyya yaabináanih yaabináan
Compound tenses
past perfect affirmative perfective + perfective of én or sugé
present perfect affirmative perfective + imperfective of én
future perfect affirmative perfective + prospective of sugé
past progressive -k converb + imperfective of én or sugé
present progressive affirmative imperfect + imperfective of én
future progressive -k converb + prospective of sugé
immediate future affirmative conjunctive I + imperfective of wée
imperfect potential I affirmative conjunctive I + imperfective of takké
imperfect
potential II
affirmative imperfective + -m + takké
negative yaabé + imperfective of wée + -m + takké
perfect
potential
affirmative perfective + -m + takké
negative yaabé + perfective of wée + -m + takké
present
conditional II
affirmative imperfective + object pronoun + tekkék
negative yaabé + perfective of wée + object pronoun + tekkék
perfect
conditional
affirmative perfective + imperfective of sugé + -k
negative perfective + sugé + imperfective of wée -k
irrealis yaabé + perfective of xaaxé or raaré

Derived terms[edit]

References[edit]

  • E. M. Parker, R. J. Hayward (1985) “yaabe”, in An Afar-English-French dictionary (with Grammatical Notes in English), University of London, →ISBN
  • Mohamed Hassan Kamil (2015) L’afar: description grammaticale d’une langue couchitique (Djibouti, Erythrée et Ethiopie)[1], Paris: Université Sorbonne Paris Cité (doctoral thesis), page 300

West Makian[edit]

Etymology[edit]

May contain the element be (water).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

yaabe

  1. rudder

References[edit]

  • James Collins (1982) Further Notes Towards a West Makian Vocabulary[2], Pacific linguistics