czerpać

Old Polish

Alternative forms

• czyrpać, czyrzpać

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čьrpati. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲɛrpat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲɛrpat͡ɕ/

Verb

czerpać impf

1. to draw, to scoop [+accusative] or [+genitive = what] (to extract a liquid)
   • 1930 [c. 1455], “Jer”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 14, 3:

     Prziszly czirpacz y nye naleszly sø wodi (venerunt ad hauriendum, non invenerunt aquam)

     [Przyszli czyrpać i nie naleźli są wody (venerunt ad hauriendum, non invenerunt aquam)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Is 4:

     Bødzecze czyrpacz wody w weszely ze stvdzen zbawyczelowych (haurietis aquas... de fontibus salvatoris Is 12, 3)

     [Będziecie czyrpać wody w wiesielu ze studzien zbawicielowych (haurietis aquas... de fontibus salvatoris Is 12, 3)]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 24, 13:

     Otocz ya stoyø v studnycey, a dzewky tich myeszczan winydø wodi czyrzpacz (egredientur ad hauriendam aquam)

     [Otoć ja stoję u studnicej a dziewki tych mieszczan wynidą wody czyrzpać (egredientur ad hauriendam aquam)]

Derived terms

verbs

• naczyrpać pf, naczyrpnąć pf
• poczyrpnąć pf
• sczyprać pf
• wyczyrpać pf, wyczyrpnąć pf, wyczyrzpawać impf

 

Related terms

verbs

• naczrzeć pf

 

Descendants

• Polish: czerpać

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “czerpać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish czyrpać, czyrzpać.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ʂɛr.pat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɛrpat͡ɕ
• Syllabification: czer‧pać

Verb

czerpać impf (perfective zaczerpnąć)

1. (transitive) to draw (to extract liquid)

   Synonym: pobierać

2. (transitive) to scoop

   Synonyms: łyżkować, wybierać, wygarniać

3. (transitive) to derive

   Synonyms: wywodzić, zasięgać

Conjugation

Conjugation of czerpać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		czerpać
present tense	1st	czerpię			czerpiemy
	2nd	czerpiesz			czerpiecie
	3rd	czerpie			czerpią
	impersonal	czerpie się
past tense	1st	czerpałem, -(e)m czerpał	czerpałam, -(e)m czerpała	czerpałom, -(e)m czerpało	czerpaliśmy, -(e)śmy czerpali	czerpałyśmy, -(e)śmy czerpały
	2nd	czerpałeś, -(e)ś czerpał	czerpałaś, -(e)ś czerpała	czerpałoś, -(e)ś czerpało	czerpaliście, -(e)ście czerpali	czerpałyście, -(e)ście czerpały
	3rd	czerpał	czerpała	czerpało	czerpali	czerpały
	impersonal	czerpano
future tense	1st	będę czerpał, będę czerpać	będę czerpała, będę czerpać	będę czerpało, będę czerpać	będziemy czerpali, będziemy czerpać	będziemy czerpały, będziemy czerpać
	2nd	będziesz czerpał, będziesz czerpać	będziesz czerpała, będziesz czerpać	będziesz czerpało, będziesz czerpać	będziecie czerpali, będziecie czerpać	będziecie czerpały, będziecie czerpać
	3rd	będzie czerpał, będzie czerpać	będzie czerpała, będzie czerpać	będzie czerpało, będzie czerpać	będą czerpali, będą czerpać	będą czerpały, będą czerpać
	impersonal	będzie czerpać się
conditional	1st	czerpałbym, bym czerpał	czerpałabym, bym czerpała	czerpałobym, bym czerpało	czerpalibyśmy, byśmy czerpali	czerpałybyśmy, byśmy czerpały
	2nd	czerpałbyś, byś czerpał	czerpałabyś, byś czerpała	czerpałobyś, byś czerpało	czerpalibyście, byście czerpali	czerpałybyście, byście czerpały
	3rd	czerpałby, by czerpał	czerpałaby, by czerpała	czerpałoby, by czerpało	czerpaliby, by czerpali	czerpałyby, by czerpały
	impersonal	czerpano by
imperative	1st	niech czerpię			czerpmy
	2nd	czerp			czerpcie
	3rd	niech czerpie			niech czerpią
active adjectival participle		czerpiący	czerpiąca	czerpiące	czerpiący	czerpiące
passive adjectival participle		czerpany	czerpana	czerpane	czerpani	czerpane
contemporary adverbial participle		czerpiąc
verbal noun		czerpanie

Derived terms

verbs

• naczerpywać impf, naczerpać pf, naczerpnąć pf
• nadczerpywać impf, nadczerpać pf, nadczerpnąć pf
• odczerpywać impf, odczerpać pf
• poczerpać pf, poczerpnąć pf
• wyczerpywać impf, wyczerpać pf, wyczerpnąć pf
• zaczerpywać impf, zaczerpać pf, zaczerpnąć pf

 

adjective

• czerpalny

 

nouns

• czerpacz
• czerpadło
• czerpak
• czerparka
• czerpnia

 

Related terms

nouns

• czerep
• strzop
• trzop

 

Further reading

• czerpać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• czerpać in Polish dictionaries at PWN