walczyć
Jump to navigation
Jump to search
See also: wałczyć
Old Polish[edit]
Etymology[edit]
From walka + -yć. First attested in the 15th century. Compare Old Czech válčiti.
Pronunciation[edit]
Verb[edit]
walczyć impf
- (intransitive or reflexive with się) to fight with a weapon [+ za (accusative) = for whom/what] [+ za (instrumental) = for whom] [+ z (instrumental) = with whom/what] [+ naprzeciw (dative)] or [+ przeciw (dative) = against whom]
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[2], page gl. 170a:
- Nam ouis pugnauit, valczyla szø, cum lupo
- [Nam ouis pugnauit, walczyła się, cum lupo]
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[3], page gl. 155a:
- Apostoli pro fide pugnarunt valczyly
- [Apostoli pro fide pugnarunt walczyli]
- 1930 [Fifteenth century], “Jud”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[4], 11, 9:
- Gestly eszescye wyernye ku mnye prziszly, abich walczil (ut pugnem) za was przecyw sinom Amonowim
- [Jestli[e]żeście wiernie ku mnie przyszli, abych walczył (ut pugnem) za was przeciw synom Amonowym]
- 1887 [Fifteenth century], Lucjan Malinowski, editor, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[5], page 43a:
- Day pokoy, myli panie..., bocz nye iest gynszi, ktorj bi walczil za namy jedno ti, boze nas
- [Daj pokoj, miły Panie..., boć nie jest jinszy, ktory by walczył za nami, jedno ty, Boże nasz]
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[6], page 173a:
- A presto, gdisczy ktory clouek svim neprzygaczelem che szø valcicz, tedycz vøcz on szebe dludze odzene sdrucy
- [A przezto gdyżci ktory człowiek z swym nieprzyjacielem chce się walczyć, tedyć więc on z siebie długie odzienie zdruci]
- 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[7], page 169:
- Day my, myly panye Crysthe, mocz z nyeba, yzbych przewyczyązyla dvschnego nyeprzyyaczyelya czvyaczego y walczaczego naprzeczyw mnye
- [Daj mi, miły Panie Kryste, moc z nieba, iżbych przewiciężyła dusznego nieprzyjaciela czującego i walczącego naprzeciw mnie]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 26v:
- Certare kempfen streyten oder fechten valczycz
- [Certare kempfen streyten oder fechten walczyć]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 105r:
- Preliari id est bellare prelium committere fechten oder streyten vąlczycz
- [Preliari id est bellare prelium committere fechten oder streyten walczyć]
- to fight for (to strive for)
- 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 77:
- Nec cellis ideo contende, nye walcz, Falernis, muszkatella
- [Nec cellis ideo contende, nie walcz, Falernis, muszkatela]
Derived terms[edit]
nouns
verbs
- zwalczyć pf
Related terms[edit]
adjectives
nouns
Descendants[edit]
References[edit]
- Boryś, Wiesław (2005) “walka”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “walka”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “walczyć (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “walczyć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Old Polish walczyć. By surface analysis, walka + -yć. Compare Czech válčit.
Pronunciation[edit]
- IPA(key): /ˈval.t͡ʂɨt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈval.t͡ʂɨt͡ɕ/, /ˈvɒl.t͡ʂɨt͡ɕ/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) - Rhymes: -alt͡ʂɨt͡ɕ
- Syllabification: wal‧czyć
Verb[edit]
walczyć impf
- (intransitive) to fight (to use force or weapons against persons or large groups of people who also use force or weapons in order to cause them to give up resistance) [+ przeciw (dative) = against whom] [+ z (instrumental) = with whom] [+ o (accusative) = for/over what] [+ za (accusative) = for (the benefit) whom/what]
- (intransitive) to fight with (to participate in a sports competition or competition conducted for someone else's entertainment) [+ z (instrumental) = with whom]
- Synonym: rywalizować
- (intransitive) to fight with (to strive to defeat an opponent in some dispute or rivalry) [+ z (instrumental) = with whom]
- Synonyms: bić się, wojować, zmagać się
- (intransitive) to fight for (to strive to eliminate; to strive to to obtain something) [+ o (accusative) = for whom/what] [+ z (instrumental) = with what]
- (intransitive) to fight for (to try to win the favor of some people) [+ o (accusative) = for what]
- (intransitive, literary, of forces of nature etc.) to fight (to oppose one another) [+ z (instrumental) = with what]
- Synonym: sprzeciwiać się
- (intransitive) to fight against (to counteract)
- Synonym: sprzeciwiać się
- (intransitive) to fight oneself (to resist ones needs)
- (intransitive) to fight for (to strive to achieve)
- (intransitive) to fight for (to defend) [+ o (accusative) = for what]
- Synonym: bronić
- (intransitive, obsolete) to fight off, to overcome (to succeed in fighting)
- Synonym: zwalczać
Conjugation[edit]
Derived terms[edit]
verbs
- powalczyć pf
- przewalczyć pf, przewalczać impf
- współwalczyć impf
- wywalczyć pf, wywalczać impf
- zawalczyć pf
- zwalczyć pf, zwalczać impf
verbs
- walczyć o lepsze impf
- walczyć wręcz impf
- walczyć z wiatrakami impf
- walczyć ze śmiercią impf
Related terms[edit]
adjectives
adverbs
nouns
Descendants[edit]
- → Kashubian: walczëc
Trivia[edit]
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), walczyć is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 15 times in news, 12 times in essays, 13 times in fiction, and 12 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 59 times, making it the 1100th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References[edit]
Further reading[edit]
- walczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- walczyć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “walczyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Paweł Kupiszewski (19.05.2021) “WALCZYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “walczyć”, in Słownik języka polskiego[9]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “walczyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[10]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “walczyć”, in Słownik języka polskiego[11] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 447
- walczyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Old Polish walczyć. By surface analysis, walka + -yć.
Pronunciation[edit]
- IPA(key): /ˈvalt͡ʂɨt͡ɕ/
- Rhymes: -alt͡ʂɨt͡ɕ
- Syllabification: wal‧czyć
Verb[edit]
walczyć impf
- (intransitive) to fight (to be involved in a physical confrontation)
Conjugation[edit]
Further reading[edit]
- Henryk Jaroszewicz (2022) “walczyć”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 148
Categories:
- Old Polish terms suffixed with -yć
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish intransitive verbs
- Old Polish reflexive verbs
- Old Polish terms with quotations
- zlw-opl:Violence
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms suffixed with -yć
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio links
- Rhymes:Polish/alt͡ʂɨt͡ɕ
- Rhymes:Polish/alt͡ʂɨt͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish literary terms
- Polish terms with obsolete senses
- pl:Violence
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms suffixed with -yć
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/alt͡ʂɨt͡ɕ
- Rhymes:Silesian/alt͡ʂɨt͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian intransitive verbs
- szl:Violence