dealaigh

Irish

Alternative forms

• dealuigh (superseded)

Etymology

From Middle Irish deiligid.

Verb

dealaigh (present analytic dealaíonn, future analytic dealóidh, verbal noun dealú, past participle dealaithe)

1. (transitive) part, separate

   Synonyms: deighil, scar

2. (transitive) distinguish, differentiate
3. (transitive) take away

   Synonyms: bain, tóg

4. (transitive, intransitive, mathematics) subtract (ó (“from”))
5. (intransitive with le) depart

   Dealóidh mé liom. ― I'll leave.

Conjugation

conjugation of dealaigh (second conjugation)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	dealaím	dealaíonn tú; dealaír†	dealaíonn sé, sí	dealaímid; dealaíonn muid	dealaíonn sibh	dealaíonn siad; dealaíd†	a dhealaíonn; a dhealaíos / a ndealaíonn*; a ndealaíos*	dealaítear
	past	dhealaigh mé; dhealaíos	dhealaigh tú; dhealaís	dhealaigh sé, sí	dhealaíomar; dhealaigh muid	dhealaigh sibh; dhealaíobhair	dhealaigh siad; dhealaíodar	a dhealaigh / ar dhealaigh*	dealaíodh
	past habitual	dhealaínn / ndealaínn‡‡	dhealaíteá / ndealaíteᇇ	dhealaíodh sé, sí / ndealaíodh sé, s퇇	dhealaímis; dhealaíodh muid / ndealaímis‡‡; ndealaíodh muid‡‡	dhealaíodh sibh / ndealaíodh sibh‡‡	dhealaídís; dhealaíodh siad / ndealaídís‡‡; ndealaíodh siad‡‡	a dhealaíodh / a ndealaíodh*	dhealaítí / ndealaít퇇
future		dealóidh mé; dealód; dealóchaidh mé†	dealóidh tú; dealóir†; dealóchaidh tú†	dealóidh sé, sí; dealóchaidh sé, sí†	dealóimid; dealóidh muid; dealóchaimid†; dealóchaidh muid†	dealóidh sibh; dealóchaidh sibh†	dealóidh siad; dealóid†; dealóchaidh siad†	a dhealóidh; a dhealós; a dhealóchaidh†; a dhealóchas† / a ndealóidh*; a ndealós*; a ndealóchaidh*†; a ndealóchas*†	dealófar; dealóchar†
conditional		dhealóinn; dhealóchainn† / ndealóinn‡‡; ndealóchainn†‡‡	dhealófá; dhealóchthᆠ/ ndealófᇇ; ndealóchthᆇ‡	dhealódh sé, sí; dhealóchadh sé, s토/ ndealódh sé, s퇇; ndealóchadh sé, s톇‡	dhealóimis; dhealódh muid; dhealóchaimis†; dhealóchadh muid† / ndealóimis‡‡; ndealódh muid‡‡; ndealóchaimis†‡‡; ndealóchadh muid†‡‡	dhealódh sibh; dhealóchadh sibh† / ndealódh sibh‡‡; ndealóchadh sibh†‡‡	dhealóidís; dhealódh siad; dhealóchadh siad† / ndealóidís‡‡; ndealódh siad‡‡; ndealóchadh siad†‡‡	a dhealódh; a dhealóchadh† / a ndealódh*; a ndealóchadh*†	dhealófaí; dhealóchtha토/ ndealófa퇇; ndealóchtha톇‡
subjunctive	present	go ndealaí mé; go ndealaíod†	go ndealaí tú; go ndealaír†	go ndealaí sé, sí	go ndealaímid; go ndealaí muid	go ndealaí sibh	go ndealaí siad; go ndealaíd†	—	go ndealaítear
	past	dá ndealaínn	dá ndealaíteá	dá ndealaíodh sé, sí	dá ndealaímis; dá ndealaíodh muid	dá ndealaíodh sibh	dá ndealaídís; dá ndealaíodh siad	—	dá ndealaítí
imperative		dealaím	dealaigh	dealaíodh sé, sí	dealaímis	dealaígí; dealaídh†	dealaídís	—	dealaítear
verbal noun		dealú
past participle		dealaithe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

• scagdhealaigh
• sodhealaithe (“easily separated; isolable”)

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
dealaigh	dhealaigh	ndealaigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “dealaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “deiligidir”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• Dinneen, Patrick S. (1904) “dealuiġim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 229
• Entries containing “dealaigh” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
• Entries containing “dealaigh” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.