amañar

See also: Amanar

Galician

Etymology

From a- +‎ maña +‎ -ar. Cognate with Portuguese amanhar and Spanish amañar.

Pronunciation

• IPA^(key): /amaˈɲaɾ/

Verb

amañar (first-person singular present amaño, first-person singular preterite amañei, past participle amañado)

1. (transitive) to fix, repair

   Synonyms: arranxar, reparar

   • 1845, Vicente Turnes, Diálogo entre Silvestre Cajaraville e Domingo Magariños:

     E vou amañar o carro.

     and have to repair the cart

2. (transitive) to rig, manipulate

   Synonyms: argallar, fedellar

3. (transitive) to cook

   Synonyms: cociñar, preparar

4. (takes a reflexive pronoun or transitive) to get ready, set up; to dress up

   Synonym: preparar

5. (takes a reflexive pronoun or transitive) to dress up

   Synonyms: preparar, vestir

   • 1908, Xesús Rodríguez López, Gallegadas, page 135:

     Amáñanse poñéndose moitos refaixos e cruzan os panos por diante o seo; todo pra aparentar máis gordas e rebustas: en vez de poñer as carnes ó aire, tápa-nas percurando aparecer que elas teñen moitas, aínda que falten pola casa. Dempois andan azoroñando a carón dos mozos i ós que queren pescar físga-nos polo rabiño do ollo. Si eles se fan de rogar entón carexan as mozas astra que miran pra elas

     They dress up with many underskirts and they cross the clothes before their bosom; all that so they seem fatter and more robust: instead of showing the flesh they cover it attempting to look as if they have much, even if it lacks at home. After this they wander around the boys, and the ones they want to fish, they catch them by the corner of the eye. If they play hard to get, then they speak together loudly till the boys look at them

6. (transitive) to have a sexual intercourse
7. to agree upon

Conjugation

    Conjugation of amañar

	Singular			Plural
	First-person (eu)	Second-person (ti)	Third-person (el / ela / Vde.)	First-person (nós)	Second-person (vós)	Third-person (eles / elas / Vdes.)
Infinitive
Impersonal	amañar
Personal	amañar	amañares	amañar	amañarmos	amañardes	amañaren
Gerund
	amañando
Past participle
Masculine	amañado			amañados
Feminine	amañada			amañadas
Indicative
Present	amaño	amañas	amaña	amañamos	amañades	amañan
Imperfect	amañaba	amañabas	amañaba	amañabamos	amañabades	amañaban
Preterite	amañei	amañaches	amañou	amañamos	amañastes	amañaron
Pluperfect	amañara	amañaras	amañara	amañaramos	amañarades	amañaran
Future	amañarei	amañarás	amañará	amañaremos	amañaredes	amañarán
Conditional	amañaría	amañarías	amañaría	amañariamos	amañariades	amañarían
Subjunctive
Present	amañe	amañes	amañe	amañemos	amañedes	amañen
Imperfect	amañase	amañases	amañase	amañásemos	amañásedes	amañasen
Future	amañar	amañares	amañar	amañarmos	amañardes	amañaren
Imperative
Affirmative		amaña	amañe	amañemos	amañade	amañen
Negative (non)		non amañes	non amañe	non amañemos	non amañedes	non amañen

Further reading

• “amañar” in Dicionario da Real Academia Galega, Royal Galician Academy.

References

• “amañar” in Dicionario de Dicionarios da lingua galega, SLI - ILGA 2006–2013.
• “amañar” in Tesouro informatizado da lingua galega. Santiago: ILG.
• “amañar” in Álvarez, Rosario (coord.): Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega.

Spanish

Etymology

From a- +‎ maña +‎ -ar.

Pronunciation

• IPA^(key): /amaˈɲaɾ/ [a.maˈɲaɾ]
• Rhymes: -aɾ
• Syllabification: a‧ma‧ñar

Verb

amañar (first-person singular present amaño, first-person singular preterite amañé, past participle amañado)

1. to rig, fix, meddle with

Conjugation

    Conjugation of amañar (See Appendix:Spanish verbs)

infinitive			amañar
gerund			amañando
past participle				masculine		feminine
		singular		amañado		amañada
		plural		amañados		amañadas
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		yo	tú vos	él/ella/ello usted	nosotros nosotras	vosotros vosotras	ellos/ellas ustedes
	present	amaño	amañastú amañásvos	amaña	amañamos	amañáis	amañan
	imperfect	amañaba	amañabas	amañaba	amañábamos	amañabais	amañaban
	preterite	amañé	amañaste	amañó	amañamos	amañasteis	amañaron
	future	amañaré	amañarás	amañará	amañaremos	amañaréis	amañarán
	conditional	amañaría	amañarías	amañaría	amañaríamos	amañaríais	amañarían
subjunctive		yo	tú vos	él/ella/ello usted	nosotros nosotras	vosotros vosotras	ellos/ellas ustedes
	present	amañe	amañestú amañésvos2	amañe	amañemos	amañéis	amañen
	imperfect (ra)	amañara	amañaras	amañara	amañáramos	amañarais	amañaran
	imperfect (se)	amañase	amañases	amañase	amañásemos	amañaseis	amañasen
	future1	amañare	amañares	amañare	amañáremos	amañareis	amañaren
imperative		—	tú vos	usted	nosotros nosotras	vosotros vosotras	ustedes
	affirmative		amañatú amañávos	amañe	amañemos	amañad	amañen
	negative		no amañes	no amañe	no amañemos	no amañéis	no amañen

¹Mostly obsolete, now mainly used in legal language.
²Argentine and Uruguayan voseo prefers the tú form for the present subjunctive.

    Selected combined forms of amañar

These forms are generated automatically and may not actually be used. Pronoun usage varies by region.

		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
with infinitive amañar
	dative	amañarme	amañarte	amañarle, amañarse	amañarnos	amañaros	amañarles, amañarse
	accusative	amañarme	amañarte	amañarlo, amañarla, amañarse	amañarnos	amañaros	amañarlos, amañarlas, amañarse
with gerund amañando
	dative	amañándome	amañándote	amañándole, amañándose	amañándonos	amañándoos	amañándoles, amañándose
	accusative	amañándome	amañándote	amañándolo, amañándola, amañándose	amañándonos	amañándoos	amañándolos, amañándolas, amañándose
with informal second-person singular tú imperative amaña
	dative	amáñame	amáñate	amáñale	amáñanos	not used	amáñales
	accusative	amáñame	amáñate	amáñalo, amáñala	amáñanos	not used	amáñalos, amáñalas
with informal second-person singular vos imperative amañá
	dative	amañame	amañate	amañale	amañanos	not used	amañales
	accusative	amañame	amañate	amañalo, amañala	amañanos	not used	amañalos, amañalas
with formal second-person singular imperative amañe
	dative	amáñeme	not used	amáñele, amáñese	amáñenos	not used	amáñeles
	accusative	amáñeme	not used	amáñelo, amáñela, amáñese	amáñenos	not used	amáñelos, amáñelas
with first-person plural imperative amañemos
	dative	not used	amañémoste	amañémosle	amañémonos	amañémoos	amañémosles
	accusative	not used	amañémoste	amañémoslo, amañémosla	amañémonos	amañémoos	amañémoslos, amañémoslas
with informal second-person plural imperative amañad
	dative	amañadme	not used	amañadle	amañadnos	amañaos	amañadles
	accusative	amañadme	not used	amañadlo, amañadla	amañadnos	amañaos	amañadlos, amañadlas
with formal second-person plural imperative amañen
	dative	amáñenme	not used	amáñenle	amáñennos	not used	amáñenles, amáñense
	accusative	amáñenme	not used	amáñenlo, amáñenla	amáñennos	not used	amáñenlos, amáñenlas, amáñense

Derived terms

• amaño

 

Further reading

• “amañar”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014
• “amañar” in Lexico, Oxford University Press.